Eneide in dialetto cremonese V° canto Traduzione di Agostino Melega
ENEIDE CANTO QUINTO LA PARÀADA DE I CAVALIÉER GIÙUEN
Ma el pàader Enéea, intàant che gh’éera gnamò finìit
la gàara, el ciàma vešéen Perifàante, fióol de Épito, maèester
d’àarmi, educatùur e amìich de’l picenéen Jùulo, e el ghe
pàarla a l’urécia: “Móoete, cùr da Ascàanio, dìighe che se
‘l gh’àa bèle próonta la ciòpa de pütéi e in ùurden i cavàj,
el pòorti le squàadre in unùur de’l nòono: e che ‘l végna
fóora armàat”.
Pò el cumàanda a ‘l pòpol, che ‘l éera vegnìit a pistàa el
cìirco, de lasàa lìber el càamp. Véen avàanti i pütéi che i
lüšìiva töti inséma davàanti a j óc de i pàader, sö cavàj
tegnìit a fréeno, e el tréma infìna in de ‘l vardàa intàant
che la giuentüü trujàana e siciliàana la và.
Töti i gh’àa i cavéi cun insìma na curùna e i pòorta dùu
giavelòt cun la póonta de fèr e, quaidöön, dò guàine per
tégner le fréce apróof che lüšìiva: na cadèena mòla d’òor
intreciàada che ghe pindùla a’l còl.
Trè squàadre de cavaliéer le rìiva a’l tròt, e davàanti a töti
ghe stà trìi pìcoi càpi: ognöön de lùur el gh’àa didrée dùdes
regàs.
La prìma aléegra tröpa el la cumàanda el pìcen Prìamo
(to fióol de sicüür, o Pòlite, che’l ripét el nùm de’l nòono
e che ‘l gh’àra de j eréedi in Itàalia) che ‘l è insìma a ‘n cavàl
de Tràacia, che ‘l gh’àa na màcia biàanca sö ‘n süpél e cun
en sègn in téesta che ‘l pàar na stéla.
Secóont ‘l è Àti, pütél tàant amìich de’l giùuen Jùulo.
I so eréedi j è chéi de la gèent latìina de j Àazi.
Ööltim ‘l è Jùulo, el püsèe bèl de töti, e ‘l è insìma a ‘n cavàl
uriginàari de Sidóone in Sìiria, che el ghe ‘l ìiva regalàat la
bèla Didóone.
Töti chéi j àalter i móonta cavàj d’Acèeste...
I Trujàan i salüta cun ‘n aplàušo i regàs che i se prešèenta
tìmit, e in de’l vardàai j è cuntèent perchè i vèt la
sumiliàansa cun i pàader.
I gh’ìiva fàt a’l tròt el gìir de la pìista cuntèent de fàase véder
cušé davàanti a i parèent, quàant Epìtide cun la vùus vàalta,
e ‘n ciucamèent de fröösta, el gh’àa dàt el segnàal. I gh’àa
curìit a la pàari sö dò fìile in rìiga e sübit i s’è dividìit in
ciòpe de trìi, pò vìa, j è turnàat indrée a puntàase j àarmi
per gióoch
‘L è töt en fàa parèensi de scuntràase, de fìinte ritiràade,
de gìir e amò de gìir, de füüghe e tìighe fra pòochi, de pàs
intreciàat mìia fàcil: e en pòo cun le fréce i se dà cóontra,
e dòpo, fàta la pàas, i màarcia inséma.
Se dìis che ‘n tèemp, in de la nòbil Créeta, el Labirìinto el
gh’ès, tra le so paréet e-scüüre, na stradéla cumplicàada
e incarugnèenta cun mìla deviasiòon, in de na manéera
che füsès mìia pusìbil andàaghen fóora; cušé i gh’àa fàt
‘l istès i fióoi de i Trujàan che j intrécia i so pàs, i ricàma
per gióoch füüghe e batàalie cùma i delféen che i schèersa
per töt el màar de l’išuléta de Scarpàanto, vešéen a Ròodi,
o de la Lìibia.
Ascàanio, intàant che ‘l metìiva in pée le müüra de Àalba
Lóonga, el gh’àa fàt fàa amò chél tìpo de cùursa o de
gàara lé e el ghe l’àa insegnàat a i Latéen de la prìma
ùura in de la stésa manéera che lüü, de regasòt, el gh’ìiva
pruàat inséma a i giùuen trujàan: j Albàani a la stésa
manéera i l’àa insegnàat a i so regàs: Róma la gràanda
el ghe la vìit da lùur e la gh’àa mantegnìit la tradisiòon.
Amò incóo chél gióoch lé ‘l è ciamàat Tròoja e la ciòpa de
regàs a cavàl l’è ciamàada la “schiéera trujàana”.
Chéesta l’è stàta l’üültima gàara in unùur de Anchìiše.
Leggi tutto il V° canto in dialetto Cremonese clicca qui
Cremona 12 agosto 2022
Allegati Pdf: